Observaties / eerste reflectie

Gisteravond laat weer thuis. Een kort nachtje slaap, de interne timer staat nog op Turkse tijd. Het is misschien nog wat vroeg voor de eerste reflecties: eergisteren was ik nog op Patmos, gisterochtend reed ik nog vlak langs de Antik Kenti van Efeze. Het is allemaal nog erg vers.

Toch heb ik de behoefte om een aantal zaken alvast op te schrijven. Ik doe dit aan de hand van aantekeningen die ik o.a. gister in het vliegtuig heb gemaakt. Het zijn denk ik vooral wat losse observaties, veel samenhang zal er nog niet inzitten, maar wellicht komt dat later nog.

Johannes - de Apocalyps

Volgens de overlevering - met vrij goed papieren: o.a. Polycarpus en Irenaeus - is Johannes zowel voor als na zijn verbanning in Efeze geweest. Hij heeft daar gewoond, gewerkt en geschreven. En als ooggetuige van Jezus’ rondwandeling op aarde, heeft hij ongetwijfeld een belangrijke positie ingenomen in de gemeente. Maar dan wordt hij verbannen naar Patmos. En ontvangt hij een visioen. Jezus zegt tegen hem: ‘schrijf alles wat je ziet in een boek en stuur dat naar de 7 gemeenten.’ En dan volgen er 7 brieven. En de eerste brief die Johannes moet opschrijven, is gericht aan Efeze: zijn eigen gemeente!

Aanbidding voor de troon

Toen ik op Patmos naar Alpha en Omega luisterde, kwam Openbaring 1 als het ware tot leven. Daarna heb ik nog geluisterd naar ‘In de hemel is de Heer’, de tekst van het lied kan je zo naast Openbaring leggen. Ik luisterde naar de uitvoering van Mannenzang Katwijk - echt een aanrader, te vinden op YouTube.

Geweldig lied. Prachtige plek om er naar te luisteren en de inhoud diep te voelen resoneren. 1700 mannen zingen: ‘en aan U alle macht, alle heerlijkheid en kracht. En aan U is de eer en de lof want U regeert!!’. Wat een prachtig geluid van 1700 mannen. En dan te bedenken dat in Openbaring 4 en 5 staat beschreven wat er gebeurt voor de troon in de hemel. Er wordt een nieuw lied gezongen (Openbaring 5:9-10).

En Johannes hoort het geluid van een groot aantal engelen rondom de troon. Myriades Myriadon, wat vertaald wordt met tienduizend maal tienduizenden. 10.000 x 10.000 = 100 miljoen !

Dat is nog wat meer dan 1700, en dat klinkt al indrukwekkend. Ik probeer me in te denken wat je hoort als meer dan 100 miljoen stemmen tegelijk zeggen: ‘Het lam dat geslacht is, komt alle macht, rijkdom en wijsheid toe, en alle kracht, eer, lof en dank.’

Op de terugweg

De boot verlaat Patmos. Ik heb nog een tijdje verbinding met internet. YouTube speelt het ene na het andere prachtige lied van de Katwijker mannen. Patmos verdwijnt langzaam uit het zicht. De golven nemen toe. De boot begint steeds meer heen en weer te schommelen. Ik denk, hoe lang gaat dit nog goed - de internet verbinding met het eiland. En dat gewiebel van de catamaran. En dan zetten de mannen een volgend lied in: Ruwe stormen mogen woeden. Nou in een storm zit ik zeker niet. Maar het schommelt aardig. Hoe zou het zijn als de golven 2x zo hoog worden, of 5x? Zing ik dan ook mee met de woorden van het lied? Als het echt een zwarte nacht is. Als je niet weet hoe lang het nog gaat duren.

Hoe stevig je geloof is - of niet - , merk je vooral als het getest wordt. Maar de belofte staat, of ik het numerk of voel of denk - of niet - : ‘Jezus zal mij nooit begeven!’ Anderhalf uur later komen we in goede orde weer in Turkije aan. God zij dank voor liederen en muziek !

Verwachtingen - wat was het niet?

Wat had ik van te voren precies van deze reis verwacht en hoe is het uitgekomen?

Ik denkt dat mijn verwachtingen vooraf wat meer op het intellectuele vlak lagen. Diepere inzichten te verkrijgen in de teksten, de betekenis, door op de plek zelf te zijn. Maar zo ging het niet bij mij. Voor zover ik op dit moment weet, heb ik geen diepe theologische inzichten opgedaan door op de plek zelf te zijn. Eigenlijk heeft dat ook iets moois. Je hoeft niet in het jaar 100 te leven om de brief aan Laodicea te begrijpen. Je hoeft niet in Smyrna te zijn om de diepe betekenis van de brief te doorgronden. Dat kan overal. Op elke tijd. Op elke plaats.

Wat was het wel?

Wat bij mij vooral gebeurde is een diep geraakt worden. Niet zozeer in het hoofd maar in mijn gevoel, in mijn emoties. Ja er waren tranen, maar ik werd geraakt in mijn hart en meer nog in mijn buik, als het ware in mijn ingewanden. Het was voor mij een reis met emotionele momenten op gevoelsniveau. Niet als iets magisch, van: nu gaat het gebeuren. Het is al gebeurd. En daar mag je dan ook zijn. En daardoor gebeurt het ook nu.

Jarenlang heb ik in de kerkdiensten geluisterd naar het voorlezen van de geloofsbelijdenis. Dat wordt door de voorganger vaak ingeleid door te zeggen dat we ‘op deze wijze verbonden zijn met de kerk van alle plaatsen en van alle eeuwen’. Ik moet dat in de loop der jaren tientallen, zo niet honderden keren gehoord hebben. Maar het was meer een soort formule, een volgorde van woorden, die eigenlijk niet echt binnenkwamen. Maar nu wel! En nu begreep ik er iets van, of beter nog: ik voelde er iets van. Verbondenheid. Niet in woorden uit te drukken.

Niet wat ik verwacht had, een dieper rationeel inzicht, gebeurde. En wat ik niet verwacht had, gebeurde wel: ik voelde me verbonden. Nu waren het niet alleen de woorden. Het was echt zo.

Begrijp me niet verkeerd. Het was geweldig om de 7 brieven ‘on the spot’ te lezen. Openbaring 1 op Patmos. De brief aan de Kolossen te luisteren bij Colossae en Johannes 1 bij het graf van de apostel. En ik raad ook echt iedereen aan, als je de kans hebt: ga een keer naar de plaatsen uit de bijbel. Of het nu is in Israel, Egypte, Griekenland, Rome, Turkije of waar dan ook is. Het verrijkt je. En wat er dan gebeurt, is wat er dan gebeurt.

Voor nu wil ik deze reeks dagelijkse stukjes afsluiten met de woorden van Openbaring 4:11 ‘U komt alle lof, eer en macht toe, Heer, onze God, want U hebt alles geschapen: Uw wil is de oorsprong van alles wat er is.’